جرثقیل‌های سقفی که کاربرد‌های فراوانی در صنعت دارند بسته به نوع عملکردی که دارند از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده‌اند که در شکل زیر آنها را مشاهده می‌کنید:
- وینچ یا بالابر: وینچ به‌وسیله‌ای گفته می‌شود که جسمی را به‌صورت اریب یا افقی می‌کشد. وینچ در جرثقیل‌های سقفی، از قرقره، سیم‌بکسل و پمپ هیدرولیک تشکیل شده که وظیفه آن بالا بردن بار با استفاده از چرخاندن قرقره سیم بکسل است. در واقع به طور کلی مجموعه موتور و بالابر جرثقیل را وینچ می‌گویند.
- کالسکه یا ترولی: این قسمت از جرثقیل به صورت طولی روی پل حرکت می‌کند. این کالسکه به دو مدل می‌تواند روی جرثقیل فیکس شود مدل اول به این صورت است که چرخ‌های کالسکه روی ریل پل سوار شود که بیشتر در جرثقیل‌های دو پل به این شکل است. مدل دوم به این صورت که کالسکه روی قسمت پایین فلنج به شکل آویزان قرار بگیرد.
- پل‌ها: پل یکی از ساختار‌های اصلی حرکت جرثقیل سقفی محسوب می‌شود. تیرچه‌ها معمولاً از فولاد نورد ساخته می‌شوند و می‌تواند تکی یا دو‌تایی باشد.
- تابو برق: تابلو برق‌ها معمولا بر روی پل یا کالسکه قرار می‌گیرند و وظیفه تامین برق جرثقیل را بر عهده دارد.
- راهرو جهت تعمیرات: در بسیاری از جرثقیل‌های سقفی یک راهرو جهت تعمیرات، نگهداری و بازرسی تعبیه شده است که باید دارای حفاظی ایمن باشند.
- قلاب: قلاب‌ها معمولاً از آلیاژ‌های مستحکم و بادوام ساخته می‌شوند. قلاب به بالابر جرثقیل متصل است و وظیفه آن نگه داشتن بار و جابه‌جایی بدون آسیب است.
- درام: یکی از قطعات اصلی بالابر است و از لوله‌ای با ضخامت بالا ساخته شده است. شیار‌هایی با گام و قوس مشخص در سطح این لوله ظاهر می‌شود. قوس شیار‌ها مطابق با قطر سیم بکسل است و گام آنها کمی بزرگ‌تر از قطر سیم بکسل است.
- موتور گیربکس: در ساخت جرثقیل‌ها به طور کلی دو نوع گیربکس حلزونی و خورشیدی کاربرد دارند. هر چقدر توان جرثقیل بالا‌تر باشد، باید از الکتروموتور و گیربکس قوی‌تری در ساخت آنها استفاده کرد.
- خط‌های برق رسان طولی و عرضی: برق بالابر توسط یک سیم که در مسیر تیر قرار گرفته است، تأمین می‌شود و باز و بسته شدن آن به صورت منظم و با حرکت کالسکه انجام می‌شود. گاهی ممکن است بالابر برای حرکت از فشار پنوماتیک استفاده شود.
- راهبر یا کلگی جرثقیل: در دو طرف پل جرثقیل نصب می‌شود و باعث قابلیت انجام حرکت طولی در جرثقیل می‌شود. در واقع اگر راهبر وجود نداشته باشد، جرثقیل حرکت طولی نیز نخواهد داشت. راهبر‌ها بر روی تیر حمال (ریل‌های جرثقیل) قرار می‌گیرند و پل بر روی راهبر پیچ و مهره می‌شود.
- ضربه گیر: ضربه‌گیر یا ترمز جرثقیل سقفی، وظیفه جذب نیرو و کاهش ضربة جرثقیل را دارد. این قسمت در دو انتهای تیر نصب می‌شود و مهارکننده کالسکه یا واگن جرثقیل در دو سر تیر است.
- ریل: ریل طولی جرثقیل که بر روی Crane support یا کله گاوی نصب شده بر روی ستون‌های سوله قرار می‌گیرند و وظیفه راهبری جرثقیل در طول سالن را بر عهده دارد.
- موتور: جرثقیل‌ها و بالابر‌ها مانند هر ماشین دیگری، از یک الکتروموتور برای تأمین نیروی محرکه و از یک گیربکس برای انتقال و به‌کارگیری توان تولید شده برای جابجایی اجسام استفاده می‌کنند. اصول اولیه و اساسی طراحی گیربکس‌های جرثقیل مانند گیربکس‌های دیگر است. هرچقدر توان جرثقیل بالا‌تر باشد، الکتروموتور و گیربکس قوی‌تری در ساخت آن به‌کار می‌رود.
