جرثقیلی است که با پل متحرك حامل بالابر ثابت یا متحرك که با مکانیزم‌های خاص بالابری کار کرده و بار را جا به جا می‌کند. این جرثقیل‌ها معمولا در داخل سوله‌ها، کارخانه‌ها و کارگاه‌ها برای جا به جایی بار کاربرد زیادی دارند.
موارد ایمنی جرثقیل‌های سقفی و دروازه‌ای
- راننده جرثقیل باید در حین کار توجه کامل به عملیات داشته باشد و از مواردی که تمرکز وی را منحرف می‌کند دوری نماید.
- راننده جرثقیل مسئولیت مستقیم ایمنی عملیات را بر عهده دارد.
- در صورت بروز شرایط نا ایمن و موارد خطرناك، راننده باید کار را متوقف نمایند.
- راننده باید هنگام حرکت جرثقیل از آژیر هشدار دهنده، بوق، بلندگو و غیره برای هشدار به پرسنل محوطه عملیات استفاده کند.
- جا به جایی بار از روی سر نفرات ممنوع است.
- اگر کلید وضعیت اضطراری را هنگام عملیات باربرداری فعال کرده‌اید، تا حصول شرایط ایمن آن را غیرفعال نکنید.
- هنگام پایان کار تمام کلید و سوئیچ‌ها را در وضعیت خاموش قرار دهید. در صورت نیاز به تعمیرات و تنظیمات به ناظر مربوطه گزارش دهید.
- مقدار تناژ مجاز دستگاه (SWL) به صورت درشت و خوانا بر روی پل دستگاه نوشته شود.
- تمام راهرو‌ها و مسیر‌‌های رفت و آمد جرثقیل باید فاقد هرگونه مانعی برای تردد باشد.
- فاصله مجاز بین دو جرثقیل که روی یک ریل رفت و آمد می‌کنند، برای جلوگیری از برخورد درنظر گرفته شود.
- تمام جرثقیل‌هایی که در بیرون از ساختمان نصب شده‌اند، تمهیداتی برای جلوگیری از اثر مخرب باد برای آنها درنظر گرفته شود. (این تمهیدات شامل استفاده از گیره‌های مخصوص بستن جرثقیل به ریل، مهار‌‌های ضربدری و ترمز‌‌های ویژه‌اند)
- در اتاق راننده یک کپسول آتش نشانی شارژ شده وجود داشته باشد.
- همیشه مسیر حرکت جرثقیل را تمیز و خلوت نگه دارید.
- نصب هرگونه پرده، روزنامه، پوستر، عکس و سایر موارد مشابه در اتاق راننده که مانع دید مستقیم راننده شده و یا باعث حواس پرتی وی می‌شود ممنوع است.
در مورد جرثقیل‌های مگنت دار رعایت موارد زیر حائز اهمیت است
- در صورت استفاده از جرثقیل مگنت دار (آهن ربا) حتما مگنت آن روزانه بازرسی شود و هنگام حمل بار‌‌های خطرناك مانند مواد مذاب و بار‌‌هایی که بوسیله جرثقیل مگنت دار حمل می‌شود علائم مخصوص داده شود که کارگران خود را به محل امن برسانند و تا رسیدن کارگران به محل امن، حرکت بالابر باید متوقف شود.
- مدار جریان الکترومغناطیس و مقاومت عایق آن به طور مرتب بازرسی و نگهداری شود.
- طراحی کلید‌‌های کنترل مگنت باید به گونه‌ای باشد که از به کار افتادن خود به خودی آنها جلوگیری شود.
- زمانی که از مگنت استفاده نمی‌شود آن را در جای مخصوص قرار دهید.
- هدایت و جا به جایی بار توسط جرثقیل مگنت دار از بالای سر و نزدیک نفرات اکیدا ممنوع است.
- کابل مدار جریان الکترومغناطیسی در همه حال باید در وضعیت کشیده شده قرار گرفته باشد.
دستور العمل ایمنی جرثقیل‌های سقفی و دروازه ای
- اپراتور جرثقیل سقفی می‌بایست هر روز قبل از شروع بکار، تجهیزات جرثقیل سقفی را مورد بازرسی قرار دهد.
- از کار کردن با جرثقیلی که لیمیت سوئیچ‌ها، سیم بکسل‌های آن، زنجیر یا بقیه اجزای آن معیوب هستند یا هنوز تعمیرات آنها صورت نپذیرفته است خودداری نمایید.
